Verder met ‘De wijdere blik’ ‘ Dit laatste klinkt misschien wat hoogdravend. Het is ook een rationalisering van iets, een moment, dat zo moeilijk onder woorden te brengen is, maar waar, uiteindelijk, alles begint. Zonder dat moment, en dat heeft alles te maken met het kijken, is er geen kunst en is er geen schrijven over die kunst. Hier noem ik graag een derde schrijver. Alweer een Nederlander. In Nederland schrijven nu eenmaal meer schrijvers over kunst. Piet Meeuse. Essayist, vertaler en verhalenschrijver. Een aandachtige kijker. In het essay ‘Inzoomen, uitzoomen. Notities over kijken en kennen’, uit zijn bundel ‘Betoveringen’ , weidt hij soms speels, soms ernstig uit over vormen van observatie. Zijn slotobservatie gaat over dat moment waar ik het zonet over had. ‘Er bestaat,’ schrijft Meeuse, ‘ook een andere manier van kijken. Een kijken dat niet op kennis uit is, maar eerder het tegendeel uitlokt: de verstoring van wat je al weet. Het is een kijken zonder agenda, zonder programma. Het wil niet weten, niet onderscheiden en classificeren, maar zich alleen maar laven aan wat het ziet. En dan lijkt het soms of de rollen worden omgedraaid: de wereld biedt zich aan op een onverwachte manier. Opeens valt je iets op wat je nooit eerder is opgevallen. Dat kan alleen wanneer je je blik laat leiden door het toeval. Je bent niet op zoek naar iets, maar laat als het ware de instelling van je blik (je innerlijke camera) bepalen door wat je voor ogen krijgt. Het gaat om die alerte verstrooidheid die ook ‘ontvankelijkheid’ genoemd wordt. Je zit niet zelf ‘aan de knoppen’, maar laat ze als het ware bedienen door wat op je afkomt. Vinden wat je niet gezocht hebt. Is dat te leren? Of is het meer een kwestie van afleren? Het dient nergens toe. Je bereikt er niks mee. Maar het mooie ervan is dat je bereikt wordt – door een wereld die zich onttrekt aan de blikken van de gespecialiseerde kijkers. Dat is het domein van de ‘openbaring’ , of laten we zeggen: de poezie, waarin alles ineens van de andere kant lijkt te komen, en zich aanbiedt als nieuw.’ ( bladzijde 24-25) Morgen verder.
