met het essay van P.F. Thomése ‘De werkelijkheidsverbeteraar,over de scheppende blik’. Uit ‘Verzameld Nachtwerk’. ”Maar als de werkelijkheidszin bestaat,en niemand zal betwijfelen dat die bestaansrecht heeft,dan moet er ook iets bestaan dat je mogelijkheidszin kunt noemen. Wie die bezit zegt bijvoorbeeld niet:hier is dit of dat gebeurd,zal gebeuren,moet gebeuren,maar hij bedenkt:hier zou,moest ,of had iets kunnen gebeuren,en als je hem dan van het een of ander uitlegt dat het is zoals het is,dan denkt hij:ach,het zou waarschijnlijk ook anders kunnen zijn.’ Vervolgens definieert Musil de mogelijkheidszin als ‘het vermogen om alles te denken wat evengoed zou kunnen zijn,en om aan wat is geen grotere betekenis te hechten dan aan wat niet is’. (Robert Musil, De man zonder eigenschappen. Vertaling Ingeborg Lesener,Amsterdam, 1996,p. 20) Het geheim van de schrijver heeft te maken met de ontdekking van de mogelijkheden. De werkelijkheid is steeds de realisering van één enkele mogelijkheid. Terwijl die talloze andere er nog steeds zijn,wachtend op een nieuwe kans zich waar te maken. ‘Om regelmatige verzen te schrijven wordt een oneindig aantal schitterende mogelijkheden vernietigd,maar er wordt tegelijkertijd een veelheid aan verre en totaal onverwachte gedachten opgeroepen.'(Paul Valéry,citaat gevonden als print op een koffiemok) Een geslaagde tekst presenteert steeds nieuwe mogelijkheden. De ervaring van de werkelijkheid doet zich in vormen aan ons voor.'(bladzijde 53-54) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht van Breyten Breytenbach uit de bundel ‘De windvanger’. Verder met het gedicht ‘DOOR DE NACHT’. ‘met brood en wijn en zoete donkere vijgen/en schrijf ik dit kleine gedicht/als papieren tegenwicht/voor die ander daarbuiten van steen en van been/die door de nacht reist/waar donkere mannen donkere paarden leiden///wanneer mijn hart naar mij toekomt door de nacht/eten we de vijgen en drinken we de wijn en bedrijven we/de liefde zoet op de maat van het klip-kloprefrein van de maan///Porto Alegre'(bladzijde 290) Wordt vervolgd.
