met de lezing van P.F. Thomése ‘Het raadsel der verstaanbaarheid,over de kunst van het authentieke’. Uit ‘Verzameld Nachtwerk’. ‘Denk bijvoorbeeld aan een moeder met haar kind,aan twee geliefden in bed,aan bergbeklimmers boven de afgrond bungelend aan een en hetzelfde touw,aan een zoon die aan een ziekenhuisbed zijn vader aflegt. Hoe intiem,maar ook:hoe stil. Als het lichaam zo stil,als de dood zo stil,deze intimiteit. Er past geen woord meer tussen. In zulke omstandigheden wordt er zwijgend gecommuniceerd. taal drukt een mate van afstand uit. Anticommunicatie is de term die Roland Barthes zelfs inzet. Een literaire tekst ligt vast. Het is een gesloten systeem geworden. De taal is ‘ostentatief naar binnen gekeerd,naar een verborgen keerzijde van de taal’,schrijft hij in ‘De nulgraad van het schrijven’. Die onbeweeglijkheid van de literaire tekst is in ons informatietijdperk nu net het probleem geworden. Een tekst die zich afsluit voldoet niet aan het principe van de markt,die maximale toegankelijkheid eist. Maar toch,het kan geen kwaad een keertje de andere kant op te lopen om te zien hoe het daar is,ver van het rituele rumoer van de markt waar de koopjes vast nog voordeliger zijn. Maurice Blanchot,ook al zo’n begenadigde lezer,spreekt in dit verband van de literaire ruimte. Blanchot definieert een literaire tekst als taal die door de schrijver is verlaten,onaf.'(bladzijde 127-128) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht van Breyten Breytenbach uit de bundel ‘Skryt Om een zinkend schip blauw te verven’. Verder met het gedicht ‘Het leven in de grond’. ‘om de graven blij te maken,/speelgoed en zilverpapier dat ritselt in de wind,/melkflessen – lege spenen – waaruit de wind/klanken kan zuigen/om de mollen nader te lokken/- want vlees is schaars -/zodat het klein grut kan vergeten/dat het dood is///welgelukzalig zijn de doden van Dimbaza,/van Welcome Valley,Limehill en Stinkwater/ opgevreten/door de aarde,want hun komen en hun gaan/is discreet tussen de mond en de lepel'(bladzijde 83) Wordt vervolgd. Het gedicht is nog niet af.
