met ‘De hinderlijke ander'(Sartre) van Ger Groot uit het boek ‘De geest uit de fles'(Hoe de moderne mens werd wie hij is). ‘Vanuit zijn naoorlogse engagement geeft Sartre in ‘Existentialisme is humanisme’ een veel bredere betekenis aan het thema van de vrijheid dan dat hij dat eerder in zijn hoofdwerk heeft gedaan. ‘Ik kan mij mijn eigen vrijheid alleen ten doel stellen als ik mij ook die van de anderen ten doel stel’,schrijft hij in 1945. In de rest van zijn leven zal hij zich doen kennen als de geëngageerde filosoof bij uitstek. Hij is aanwezig in elk politiek debat en heeft een diepgaande invloed op de publieke meningsvorming,niet alleen in Frankrijk maar ver daarbuiten. Hij verzet zich heftig tegen het Franse optreden in Algerije,dat zich probeert los te maken van het koloniale moederland,en engageert zich met de revolutionaire regimes van Cuba en China – en ook met de arbeidersrevolte die,samen met die van de studenten,in mei ’68 tot een uitbarsting komt en in de daaropvolgende jaren blijft aanhouden. Bij het uitventen van de maoïstische krant ‘La cause du peuple’ in 1970 worden Sartre en Simone de Beauvoir gearresteerd – tot grote woede van Charles de Gaulle,op dat moment president van Frankrijk. ‘Je arresteert geen Voltaire’,zou hij gezegd hebben.Sartre wordt onmiddellijk vrijgelaten. In de jaren na de oorlog tracht Sartre die wending tot de politiek theoretisch uit te werken in de vorm van een ethiek en een geschiedfilosofie. Geschiedenis wordt immers,zoals we bij Hegel zagen,gedragen door een zich ontvouwend project dat ook Sartre uiteindelijk in een ideale wereld wil zien uitmonden.'(bladzijde 252-253) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht uit de reeks ‘Het lidwoord stilte’ van Mark van Tongele uit de bundel ‘Gedichten’. ‘Het lidwoord stilte iso-/meer van taal. Resonantie-/bodem:de dood. Klank-/wet:God. Articulatieplaats.///Hoe opener een klinker is,/des te compacter het spectrum./In de ruimste zin van het licht/verstaan wij. Betekenisvol.'(bladzijde 67) Dit is het gedicht. Wordt vervolgd. Een bijzonder woord. Uit de bundel ‘Lucebert verzamelde gedichten’ de woordgroep ‘stak hij het ijzerhard bedwelmend zaad/der ontbinding in de goudbevroren grond’.(bladzijde 225)
