even geen boek van Peter Henk Steenhuis en René Gude maar een prachtig citaat van Walter Benjamin uit ‘Eenrichtingsverkeer’ over overschrijven. Al jaren schrijf ik over;citeer ik. Boek na boek,essay na essay,gedicht na gedicht,zin na zin, woord na woord. In mijn Spinozaproject op Texel in het kader van kunst op locatie project Klifhanger schrijf ik de hele ‘Ethica’ over. Wat is dat overschrijven? Lees Benjamin. ‘De kracht van een straatweg is anders voor wie erop loopt dan voor wie erop loopt dan voor wie er in een vliegtuig overheen vliegt. Zo is ook de kracht van een tekst anders naar gelang iemand hem leest of overschrijft. Wie vliegt ziet alleen hoe de weg zich door het landschap beweegt,voor hem ontrolt hij zich volgens dezelfde wetten als het omringende terrein. Alleen wie hem afloopt ondergaat zijn invloed,en merkt hoe de weg uit hetzelfde gebied dat voor de piloot slechts een opengelegde vlakte is bij iedere bocht nieuwe vertes,uitzichtpunten,openingen en perspectieven te voorschijn roept,zoals het bevel van een commandant soldaten uit het gelid haalt. Zó sterk beheerst alleen de overgeschreven tekst de ziel van degene die zich ermee bezighoudt,terwijl wie alleen leest nooit de nieuwe perspectieven op zijn innerlijk leert kennen waarvoor de tekst,die weg door het zich steeds weer verdichtend innerlijk oerwoud,ruimte vrijmaakt:omdat de lezer zijn eigen impulsen volgt in het vrije luchtruim van zijn dagdromen,maar de kopiïst zich door de weg laat commanderen. Het Chinese boekkopieëren stond daarom op een unieke manier borg voor een litearire cultuur,en het afschrift is de sleutel tot China’s raadselen.'(bladzijde 12-13 uit ‘Eenrichtingsverkeer’ van Walter Benjamin. Uitgave Sauternes Amsterdam 1991)
