Auteur: Willem Broens

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ van BartPhilipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘Onvermijdelijk moet men denken aan Hegels memorabele passage in de‘Ästhetik’ over de sfinx als “Symbol des Symbolischen” en “das Rätselaufgebende Ungeheuer”, dat op de breuklijn van Egypte (het Oosten) enGriekenland staat en dus ook op de grens…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ vanBart Philipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘Er zijn eerst en vooral metonymische reminiscenties aan het voorgaandetableau: de “(brandende) Wüste” is verschoven naar de “Hitze” van de“Gassen der Gärten” terwijl de “Leue” een weinig flatterendereïncarnatie als “Hund” beleeft. De opvallende coda “In Denen WohnenMenschen/In…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ vanBart Philipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘Die lijkt namelijk naar zijn lectuur van de genealogische fabels te verwijzen,die zo typisch zijn voor de achttiende eeuw en waarin verlichte “Gelehrte(n)”poogden om een geschiedenis van de menselijke rede-op-weg-naar-het-licht teontwerpen. Het lyrische subject van de Entwurf…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ van BartPhilipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘We zoeken eerst naar een antwoord op de vraag of de ‘Entwurf’ meer is daneen onsamenhangende ‘Wurf’ van tekstfragmenten. Want het eerste wat treft, isongetwijfeld de ongelooflijke tijd-ruimtelijke en thematische parataxis, die nietvoor de syntactische moet onderdoen:…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ van BartPhilipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘In de hymne “Germanien” lijkt Hölderlin die twee lezingen te verenigen.Daarin wordt immers door de adelaar – bode van de goden – bij de slapendepriesteres Germania “ die Blume des Mundes (zurückgelassen)”(“Germanien”, v. 72). Maar het geapostrofeerde…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ van BartPhilipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘4. “Orkus, Elysium ist’s!”Het hymnische ontwerp “Vom Abgrund nämlich” maakt deel uit van hetzogenaamde Homburger Folioheft, een convoluut met fragmenten, ontwerpen,‘Reinschriften’, herbewerkingen en soms ook poëtologische randnotities dieHölderlin tussen 1803 en 1806 bij elkaar heeft geschreven. Dit…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen van BertPhilipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘IN DE AFGROND, WEET JE…. In de afgrond, weet je, zijn/we begonnen en verder gegaan/als de leeuw, in toornen twijfel,/want rijker zijn de zinnen van de mens/in de vuren/van dewoestijn,/lichtdrinken en de geest van dieren rust/op hem….

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ van BartPhilipsen uit de bundel ‘in het licht van de letter’.‘Dat de mens “zichzelf en de god vergeet en zich als een verrader, freilichheiligerweise, omkeert” is dan slechts de radicale uiting van trouw aan hetwezen van het Andere, dat ook zichzelf vergeet, “omdat (de god) niets dan…

Weer verder met het essay ‘Hölderlins late hymnen’ vanBart Philipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’.‘Daar schreef de “Verfasser” in de logische afgrond tussen deaanstootgevende letter en de “natürliche Sangart” die eens (“an einemschönen Tage”) zou weerklinken, niet toevallig een diplomatisch (en tegelijkweerloos) “ja” neer.Een dergelijke hermeneutiek van de letter ligt ook…

Weer verder met het essay Hölderlins late hymnen’ van BartPhilipsen uit de bundel ‘In het licht van de letter’‘Is het aannemen waartoe het subject van deze brief oproept, geen akte vangeloof en liefde die zonder tegenpand aanneemt dat het onbekende waaraan het zichin vertrouwen verpandt, meer is dan een retorische figuur – of een linguïstische‘shifter’?…