met het boek van Arthur C. Danto ‘Wat kunst is’. ‘De camera toonde vermoedelijk alleen wat het blote oog ziet en niets meer dan dat. Daarom moest die de standaard bepalen voor de visuele waarheid. De relevantie van de camera voor de kunst was om op ieder willekeurig moment te kunnen laten zien wat de visuele waarheid was. Pas onlangs kwam het in me op dat negentiende-eeuwse schilders gedacht moeten hebben dat fotografie de visuele waarheid bepaalde,hoe vreemd de beelden die de camera produceerde voor het menselijk oog vaak ook waren. Een goed voorbeeld hiervan zijn Eadweard Muybridges foto’s van paarden in beweging. Schilders besloten dat de foto’s van Muybridge toonden hoe paarden er echt uitzien als ze rennen,en kopieerden eigenlijk de foto’s van Muybridge op hun schilderijen,ook al is dat helemaal niet de manier waarop wij paarden zien rennen. Wij zien dieren niet bewegen zoals Muybridge ze in beweging toont,anders was er ook geen behoefte geweest aan zijn foto’s. Muybridge stuitte toevallig op zijn moeilijke,maar klaarblijkelijk toonaangevende experimenten die eigenlijk waren bedoeld om antwoord te geven op het soort vragen als:raakt een paard ooit met alle hoeven tegelijk de grond? – met andere woorden,verschijnselen die het blote oog niet kon waarnemen. De gepubliceerde foto’s van Muybridge hadden invloed op kunstenaars als Thomas Eakins en de futuristen,en vooral op Edgar Degas,die soms paarden schilderde die met stijve benen over de renbaan bewogen,precies zoals te zien op de foto’s van Muybridge,maar niet in het echt.’ (bladzijde 134-135) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht van Bernlef uit ‘Voorgoed’. ‘ZWERM///Geruisloos een verre zwerm/spreeuwen tegen deze herfsthemel/nu eens tot herinnering verdicht/dan weer het vergeten ten prooi.///Met duizenden dagelijks vertrekkend/laten zij iets achter:een licht/magnetisch veld,een circuit.///Drijfnat wordt het hek/de kleikluiten glanzen.//Eén ogenblik worden alle verbindingen/naar alle richtingen verbroken en/hoor ik de woorden als ruis.'(bladzijde 224) Wordt vervolgd.
