met het boek van Arthur C. Danto ‘Wat kunst is’. ‘In zekere zin lijkt het of het vuurpeloton de lopen van de geweren veel dichter bij de slachtoffers houdt dan eigenlijk het geval is. Tegenwoordig zien we dit bij honkbalwedstrijden op tv – de camera staat noodzakelijk op een afstand die om een telescopische lens vraagt,waardoor de werper en de slagman bijna boven op elkaar terechtkomen. Manets schilderij van Maximiliaan was geïnspireerd op het schilderij ‘El Tris de Mayo (De derde mei) van Fransisco Goya,dat eveneens een executie verbeeldt en door Manet werd gezien op een reis naar Madrid. Maar toen Goya in 1808 de executie schilderde bestond de camera nog niet. De afstanden zijn niet vertekend omwille van de visuele waarheid. Manet had ook de neiging overgangstinten weg te laten,die de manier emuleren waarop het frontaal verlichte onderwerp op een foto de schaduwen naar de randen duwt,en zo onvermijdelijk de vormen afplat,een effect dat Manet gretig gebruikte bij het schilderen van zijn portretten. Greenberg schrijft dat ‘Manet omwille van de helderheid bereid was deze platheid te accepteren’. Bovendien verleenden de lenzen de afbeelding vaak een voorwaartse centrale richting,zoals ook te zien is op Manets ‘Gare Saint Lazare’,waar alles op de voorgrond staat gepropt. Ik wil wedden dat Manets schilderij veel te danken heeft aan gesprekken met de fotograaf Nadar,in wiens studio in 1874 de eerste impressionistententoonstelling plaatsvond. Dankzij de camera kon het modernisme doorbreken. Honoré Daumier tekende een geweldige karikatuur van Nadar in een luchtballon boven Parijs.'(bladzijde 139-140) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht van Bernlef uit ‘Voorgoed’. ‘STATIONSWACHTKAMER///Met hun rug naar het raam/zitten de reizigers aan/verankerde tafels te wachten/op hun trein///Op het doorzichtige gordijn/een dessin van spreeuwenzwermen/wijd uitwaaierend naar alle kanten/de bomen op het plein staan zwart en kaal.///Een maand geleden kwamen zij daar/met veel kabaal tussen de laatste bladeren bijeen.///Ik kwam uit het station en/zag hoe beslissingen vielen in de lucht/hoe zij uit een vacuüm leken weg te vluchten/in een sierlijk soort paniek.///Een vacuüm. Verankerde tafels waaraan zij//gaan zitten,waarvan zij weer opstaan,/spreeuwenzwermen,licht golvend/op de tocht van de deur naar het perron.'(bladzijde 242) Wordt vervolgd.
