met het boek van Peter Henk Steenhuis en René Gude ‘door het beeld door het woord’. ‘Is het je daarom te doen? ‘Nee. Goethe gaf er vooral een symbolische duiding aan:het nabeeld vult de werkelijkheid aan met het tegendeel,het lost onze kleine werkelijkheid op en maakt er weer een geheel van. Ik zou het mooi vinden als dat klopt.’ Zo’n fysieke reactie ontstaat niet voor niets. ‘Weet ik niet. Waarom doen we er zo weinig mee? Stel:je staat voor een rood stoplicht en krijgt nog even groene signalen door,terwijl het licht nog niet op groen gesprongen is. Dat is niet handig. We hebben het nabeeld er evolutionair uitgefilterd. Maar naar mijn overtuiging is daarmee ook iets verloren gegaan:het besef van een totaal. De filosoof Schopenhauer zei dat het nabeeld een aanvullende werking had op onze voorstelling van het Al.’ Dat is een mooi,bijna helend idee. Maar het strookt niet met mijn ervaring hier. Ik vind het kijken naar deze muur ook echt unheimisch,bijna angstaanjagend,niet alleen vanwege de migraine,maar ook omdat ik er geen vat op krijg. ‘In mijn werk stuur ik aan op een visuele kortsluiting:ik manipuleer de waarneming op het niveau van haar onbewuste reflexen. Het resultaat vervult mij met een enerverend gevoel van machteloosheid.’ Dat enerverende gevoel van machteloosheid maakt mij vooral heel alert,alsof er ergens gevaar op de loer ligt. ‘Ik noemde net de Duitse filosoof Schopenhauer. De wil stond centraal in zijn denken. De wil tot kennen,zegt hij,is objectief niets anders dan de hersenen,net zoals de wil tot lopen objectief samenvalt met de voeten. De waarneming van deze muurschildering onttrekt zich aan de bewuste wil. Het laat zich niet begrijpen met het verstand.’ Ik moet dus eigenlijk geen grip willen krijgen op wat ik zie. ‘Geef je eraan over.'(bladzijde 35-37) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht van Sybren Polet uit ‘Gedichten 1998-1948’. ‘BICBLUES///Alles blauw vandaag./Kleur zonder vleugels./Blik zonder vleugels.///’Honger hebben/en je neus is leeg.’/Alles blauw vandaag.///Geen familieleden/onder de leden./Alles blauw vandaag.///Het water blauw,/de jajem blauw,/blauwe tepelhoven./Alles blauw vandaag.///Vakantie in zicht?/Hemel gifblauw./Snikkel in de rouw./Alles blauw vandaag.///Alles blauw vandaag./Je laptop als vrouw./Paradijs van enen & nullen./Alles blauw vandaag.///Je bent die je was./Je wordt die je bent./Alfabet van berouw./Alles blauw vandaag./Alles blauwblauw vandaag.'(bladzijde 92) Wordt vervolgd.
