met het boek van Peter Henk Steenhuis en René Gude ‘door het beeld door het woord’. ‘”Better a wrong decision than no decision.” ‘”Collateral damage” van de “oorlogspropaganda” – ik heb dat woord altijd al eens willen gebruiken – is wel dat wij nu alle jongens en meisjes afkomstig uit Afghanistan,Iran,Irak,Syrië,Palestina en Israël (je houdt ze niet uit elkaar al die kinderen) in eerste instantie als IS-strijders herkennen,je weet maar nooit,terwijl nu juist de “lookalikes” in Haarsma’s werk figureren als gemartelde Koerd. Hofland en Rumsfeld zouden hen voor de zekerheid toch hun dubbele paspoort afpakken. Geen tijd voor een empathische blik,”better safe than sorry”.’ Wij nemen de tijd nog even. Is Empathie altijd een secundaire reactie? ‘Nee. Als jouw broer voor je ogen gefolterd wordt,heb je geen omweg nodig. Je duikt er bovenop. Primaire Empathie zit in mensen ingebakken en die betreft mensen waar wij ons direct verantwoordelijk voor voelen:ons gezin,onze familie,onze vrienden en misschien,als er een vliegtuig uit de lucht wordt geschoten,ook nog onze landgenoten. Maar bij mensen verder weg wordt de woede toch snel overgenomen door de meer afstandelijke afschuw waardoor je wegkijkt. En dan hebben we de omwegen van de kunst nodig.’ Wat doet zo’n omweg? ‘De omweg zorgt ervoor dat je tijd wint. Onze instinctieve reactie is onmiddellijk wegkijken,nog voor je iets gezien,gedacht,gevoeld hebt.”(bladzijde 385-386) Wordt vervolgd. Nu weer een gedicht van Breyten Breytenbach uit de bundel ‘De windvanger’. Verder met het gedicht ‘GOYA’. ‘zwart als oproer/zwart als terechtstelling/wit als de vuurtong die opvliegt/uit de bek van het geweer/de sier stikt in zijn eigen dood///het leven is kalk voor het blussen van de beenderen///uit het zwarte gewelf bloeit een carnaval op/van kreupelen veroordeelden de openvleugelende optocht/van geesten zijn hand onthoudt/onthoudt de hand nog/hoe het was om gedienstig te zijn aan de idiote koning/en de achterlijke prinsessen/de bajonet in de ingewanden van de vrijheidsstrijder/de kroning van het sardientje de hand onthoudt/onthoudt de hand nog'(bladzijde 276) Wordt vervolgd. Het gedicht is nog niet af.
