Willem Broens

met de lezing van J.F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Het hierboven gebruikte woord ‘illusie’ vormt de sleutel voor het lezen als spel. Ik weet,die metafoor wekt gauw misverstanden – niet de associatie van spel met kinderspel,dat is alleen maar gunstig;maar wel de bijbetekenis van vrijblijvendheid:ach dat zijn maar (taal)spelletjes,wij houden ons met serieuzere…

met de lezing van J. F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Bij vrijwel alle lezers bestaat een bereidheid tot geloven,een behoefte aan illusie die diepe wortels in de menselijke psyche heeft en die misschien ook verklaart waarom zelfs de meest weerspannige en wantrouwige lezer en kijker op z’n tijd gevoelig blijkt voor melodramatische elementen,sentimentaliteit…

met de lezing van J. F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Freud merkt in het boven aangehaalde opstel ‘De familieroman van neurotici’ op ‘dat veel niet neurotisch geworden mensen zich veelvuldig zulke gelegenheden herinneren,waarbij zij – meestal onder invloed van lectuur – het vijandige gedrag van de ouders op die manier opvatten en erop…

met de lezing van J. F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Zoals de hoofdpersoon in het eerste deel de werkelijkheid opzoekt door als secretaris deel te nemen aan de zogeheten Parellelactie,en in het Tweede Boek zich samen met zijn zuster Agathe afzondert in het streven naar wat hij ‘de andere toestand’ noemt. Tot zover…

met de lezing van J.F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Om die reden wilde Defoe absoluut niet dat zijn verhaal van Crusoë een roman genoemd werd. Immers,roman betekende zoveel als verzinsel,onwaarheid,dus bedrog. In de andere lijn wordt het alsof juist benadrukt,zoals in het geval van Don Quichot,en dan heet het werk fantastisch,droomachtig,subjectief of symbolisch….

met de lezing van J.F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Voor die tegenstrijdigheid noemt Robert twee modelfiguren: Don Quichot die,misplaatst in de gewone wereld,droomt als een vondeling en een andere psychische leeftijd heeft dan Robinson Crusoë,de bastaard,die met eigen handen de wereld verandert. ‘Daar heb je’,schrijft Marthe Robert,’de scheidslijn tussen twee grote stromingen die…

met de lezing van J.F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Ik zeg ‘spel’,want ook Marthe Roberts begrippen zijn uiteindelijk niet meer dan metaforen. Teleurgesteld door zijn ouders die het aanvankelijk heeft geïdealiseerd,beschouwt het kind,wanneer het uit het paradijs is verdreven,zichzelf als vondeling of adoptiekind:zijn ouders van koninklijke bloede heeft hij verloren,en door zijn ‘burgerlijke’…

met de lezing van J.F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Je zou het een elementaire vorm van fictie kunnen noemen,bewust bij het kind,onbewust geworden voor de normale volwassene,en alleen pathologisch,volgens Freud,wanneer de volwassene in zijn kleine roman blijft geloven en eraan blijft sleutelen. Aan de psychopathologie ga ik hier mijn vingers niet branden. We…

met de lezing van J. F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Begrijpen,het woord zegt het al,is altijd bedoeld om iets vreemds,iets anders,in de greep te krijgen,te beheersen. Verhalen vertellen en verhalen lezen – het zijn middelen om het ongrijpbare in een bepaalde vorm te beheersen of op z’, minst de onmacht te bezweren. Is…

met de lezing van J.F. Vogelaar ‘De kunst van het lezen’. ‘Na de dood van de grootvader begint de grootmoeder te vertellen,geen verhalen maar wonderlijke legendes. Er worden dus allerlei soorten verhalen verteld in deze roman. Wanneer de opa over zijn eigen leven vertelt,waarschuwt hij Peter:’Mijn verhalen zijn zomaar wat losse grepen uit mijn leven,ze…