Willem Broens

stukje Cantos 20.Vervolg. ‘Na zoveel vergeefs geploeter;/ Met geroofd vlees gevoed,aan de roeibank geketend/ Om hem grote roem te bezorgen/ zodat hij snachts de godin kon beslapen?/ hun namen zijn niet in brons gegrift,/ hun riemen niet naast Elpenors roeispaan geplant,/ noch is er voor hen aan de zeezoom een graf opgeworpen.’ morgen weer het…

Een stukje Cantos 20 van Ezra Pound. ‘Voor-profondo:/ ‘Schuwden dood noch pijn voor deze schoonheid;/ Indien schadelijk,dan voor onszelf.’/ En daaronder;bleke beenderen diep verzonken,/ In duizelende stapeling,/ ‘Welk gewin bij Odysseus,/ Voor hen die in de maalstroom verdwenen’

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘De schilders hebben dat altijd geweten. Da Vinci beroept zich op een ‘schilderwetenschap’ die niet in woorden spreekt (en nog veel minder in getallen),maar in schilderwerken die op de wijze van de natuurlijke dingen in het zichtbare bestaan,en die zich toch door zulke werken ‘aan alle afstammelingen van het…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Rodin maakt hierover een diepzinnige opmerking:’Het is de kunstenaar die waarheidsgetrouw is en de foto die liegt,want in de werkelijkheid staat de tijd niet stil.’ De fotografie houdt de momenten open die het voortschrijden van de tijd meteen weer afsluit,ze vernietigt het voorbijgaan,het overschrijden van onderlinge grenzen,de ‘metamorfose’ van…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘De enige geslaagde momentopnamen van een beweging zijn die welke aan deze paradoxale opstelling tegemoetkomen,wanneer bijvoorbeeld een lopende persoon op het moment wordt vastgelegd waarop zijn beide voeten de grond raakten;want dan heeft men bijna de temporele alomtegenwoordigheid van het lichaam die maakt dat de persoon de ruimte doorloopt….

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Juist hier krijgt de bekende opmerking van Rodin zijn volle gewicht:de kortstondige aanblikken,de onvaste houdingen verstenen de beweging – zoals zoveel foto’s laten zien waarop de atleet voor eeuwig is verstard. Men kan hem niet ontdooien door de aanblikken te vermeerderen. De foto’s van Marey,de kubistische analyses,de Bruid van…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Figuratief of niet,de lijn is in elk geval niet meer een nabootsing van de dingen,noch een ding. Ze is een zekere verstoring van het evenwicht in de onverschilligheid van het witte papier,een zekere doorboring uitgevoerd in het ‘op zich’,een zekere constituerende leegte,waarvan de beelden van Moore overduidelijk laten zien…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Of de schilder nu besluit,zoals Klee,om zich streng te houden aan het principe van het ontstaan van het zichtbare,van de fundamentele,indirecte of,zoals hij zei,absolute schilderkunst – waarbij hij de titel de zorg toevertrouwt om met zijn alledaagse naam dit zo gevormde zijn verder aan te duiden,zodat de schilderkunst zelf…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Want in het vervolg bootst ze in de woorden van Klee, niet meer het zichtbare na;ze ‘maakt zichtbaar’,ze is de blauwdruk van een ontstaan van de dingen. Misschien nooit voor Klee had men ‘een lijn laten dromen’. Het begin van de lijnschets sticht of vestigt al een zeker niveau…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Ravaisson en Bergson hebben hier iets van belang bespeurd zonder dat zij het waagden het orakel helemaal te ontcijferen. Bergson zoekt de ‘individuele kronkellijn’ bijna alleen bij levende wezens,en tamelijk terughoudend oppert hij dat de golvende lijn ‘niet een van de zichtbare lijnen van de figuur kan zijn’,dat ‘ze…