Auteur: Willem Broens

verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘De kritiek van Lacan aan het adres van Freud – volgens Lacan zelf geen kritiek maar een retour à Freud, een terugkeer naar Freuds meest oorspronkelijke bedoelingen – gaat juist uit van de gedachte van een principiële onvertaalbaarheid van het onbewuste. Het vangen in…

verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Over de relatie tussen beide orden van voorstellingen en over een mogelijke overgang (een soort ver-taling) van de eerste in de tweede blijft Freud echter hoogst onduidelijk. Zijn ideaal van de perfecte decodering van de droom en zijn interpretatie van de techniek van de…

verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Maar wat dan – zou men kunnen vragen – met net niveau van het voor-bewuste, het onbewuste, de droom en de ‘lichaamstaal’? De symptomen bij geesteszieken getuigen klaarblijkelijk van een ‘weten’ dat niet door de taal heen is gegaan. Ligt hier misschien de toegedekte…

verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Analoge bedenkingen kan men maken met betrekking tot de meer ‘edele’ (in strikte zin ‘artistieke’) vormen van beeldappreciatie, zoals het bekijken van een schilderij, die slechts op het eerste gezicht activiteiten lijken die geheel niet-verbaal (of pre-verbaal) zijn. Hier doet zich namelijk de volgende…

verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Woorden, zo lijkt het, zijn intellectueler, ze leunen dichter aan bij het reflexieve bewustzijnsleven, terwijl beelden als het ware vastkleven aan de fysische natuur en als een soort oer-materie onze onbewuste dromen bevolken. Wordt er niet traditioneel een onderscheid gemaakt tussen beeldende kunsten en…

Verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Serieuze afwijkingen in het woordgebruik wijzen op serieuze afwijkingen in het denken: wie bijvoorbeeld in alle letterlijkheid volhoudt dat de muren bewegen, de planten huilen en de tafel op wraak zint zal door anderen, op grond van zijn spreken, een ‘psychoticus’ worden genoemd. Een…

Verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘In werkelijkheid is echter ook de manier waarop iemand destijds zijn vrouw, zijn moeder, zijn zuster of een onbekende zag geheel en al bepaald door de talige onderscheidingen waarover hij beschikte. Men kan dan ook slechts spreken over verschillen (in oorspronkelijkheid, intensiteit of reflexiviteit)…

Verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Hoe de werkelijkheid eruitziet zonder taal kunnen wij in de leest letterlijke zin van het woord niet zeggen. De filosofie, op zoek naar het echte Zijn of de zuivere Idee, kan alleen nog maar, wild gesticulerend, een paar primitieve klanken uitstoten alvorens in algeheel…

met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ‘Veeleer dan een gemeenschappelijke ervaringswereld te veronderstellen is de taal zelf onze enige echt gemeenschappelijke ervaringswereld. Zonder de taal is alles privé, ongearticuleerd, oncontroleerbaar. Daarom kunnen we ook nooit echt abstractie maken van de taal. Een kind dat leert spreken leert tegelijk ook zien, horen…

Verder met ‘De wereld is een woord’ van Patricia de Martelaere. ”Hij heeft pijn,’ zegt de bezorgde moeder van de baby die ligt te brullen en te kronkelen in zijn wieg; maar van de rustige, stille baby, die inwendig misschien de gruwelijkste pijnen heeft, zegt ze met een glimlach: ‘Hij is tevreden.’ Niemand kan weten…