Willem Broens

ik al aankondigde, nu de inleiding van Joke Hermsen en Henk van der Waal bij het commentaar van Blanchot over de poëzie van Paul Celan. Titel ‘Spreek als laatste’. ‘Het hier vertaalde commentaar van Maurice Blanchot op de poézie van Paul Celan, is een commentaar in de meest letterlijke zin van het woord. Het spreekt…

verder mer Carl De Strycker over Paul Celan in de Nederlandstalige poëzie. ‘De zo vaak verguisde aanpak van Bloom, die hier voor het eerst in de neerlandistiek uitvoerig geoperationaliseerd werd, blijkt daartoe – uiteraard met de nodige kritische nuances en aanpassingen, en afhankelijk van de besproken tekst – dikwijls geschikt. Een dergelijke benadering van de…

verder met Carl De Strycker over Celan in de Nederlandstalige poëzie. ‘Voor elk van deze dichters kan dus gesteld worden dat Celan als richtsnoer gefungeerd heeft bij hun positiebepaling binnen de literatuur. bij Jellema en Lauwereyns doet Celan dienst als een negatief voorbeeld; bij Hamelink, Nolens en Hertmans is hij in eerste instantie een positief…

verder met Carl De Strycker over Celan in de Nederlandstalige poëzie. ‘Een andere opmerkelijke vaststelling is dat Celan in het begin voornamelijk gerecipieerd wordt door dichters met een talige thematiek: Hamelink, die zich in zijn poëzie van de jaren zeventig sterk bezint op het medium taal; Bartosik, die rond de tijd dat hij naar Celan…

verder met Carl De Strycker over Celan in de Nederlandstalige poëzie. ‘Enkel Ilse Starkenburg neemt als motto een citaat uit ‘Sprachgitter’ op(Starkenburg 2007,6), waarvan de link met de bundel, ‘Gekraakt klooster’, zo voor de hand ligt dat deze weinig duiding behoeft. ‘Sprachgitter’ zijn de tralies die in een slotklooster de monialen van de buitenwereld scheiden….

verder met Carl De Strycker over Celan in de Nederlandstalige poëzie. ‘De nadruk in de receptie op Celans leven weerspiegelt zich ook in de gedichten van Celan waarnaar verwezen wordt. Het kampgedicht ‘Todesfuge’ – Celans bekendste, maar misschien wel minst typische vers – is met voorsprong het populairst onder de Nederlandstalige dichters. Daarnaast figureren voornamelijk…

verder met Carl De Strycker; over de invloed van Celan in de Nederlandstalige poëzie.Het allerlaatste hoofdstuk; Besluit. ‘De toevoeging tussen gedachtestreepjes in de vorige zin brengt mij bij een van de belangrijkste aandachtspunten in deze studie, namelijk de vraag welke beelden van Celan er in de Nederlandstalige poëzie geconstrueerd worden, hoe Celan ‘auseinandergeschrieben’ wordt. Al…

Carl De Strycker ‘Celan auseinandergeschrieben’, ‘Celan in de Nederlandstalige poëzie’. In citeer zijn ‘Besluit’, daar staan voor mij interessante zinnen. ‘In zijn bibliografie van publicaties van en over Paul Celan in het Nederlandse taalgebied (Gielkens 1995, Gielkens 1997 en Gielkens 2004) heeft Jan Gielkens een uitvoerige lijst met receptiedocumenten bijeengebracht. Tot op heden ontbreekt echter…

verder met de gedichten bij Celan en een samenvatting door Yra van Dijk. ‘Het frappeert bij het lezen van Celans gedichten hoeveel tijdsaanduidingen er zijn: ochtend, middag, avond, nacht maar ook ‘de toekomst’ of ‘de eeuwigheid’. In de Bremen-rede legde Celan uit dat deze temporaliteit de plaats innam van de ruimte. Het landschap van zijn…

verder met de gedichten van Celan door Yra van Dijk. ‘Wat dat betreft is het betekenisvol dat het gedicht ‘Bergung’ uit Celans laatste, postuum verschenen bundel stamt, waarin de gedichten steeds korter en ‘witter’ werden. Waar de aangesproken ‘ander’ God zelf is, in Celans mystieke gedichten, is er ook een afstand die wordt uitgedrukt door…