Willem Broens

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De ‘naam’, ‘de onuitsprekelijke’,van de jood,zijn eigennaam,is dat wel een naam? Hij zegt zoveel,zoveel: -hij spreekt het sjibbolet uit,een onuitsprekelijk woord,in de zin dat het niet kan worden uitgesproken door wie niet tot het verbond behoort. De Ephraïmiet weet hoe het uitgesproken zou moeten worden,maar mag dat niet. Het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In zoverre het zendwoord, de datum in zijn herhaling annuleert,veronderstelt én ontkent het deze datum – anders gezegd het sjibbolet. We zouden ook een onderscheid moeten maken tussen sjibbolet en het of een sjibbolet. Maar hoe? Hoe zouden we de frase of aanduiding ‘dit = sjibbolet’ moeten interpreteren? Het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In de mate van deze algemeenheid of universaliteit, en voor zover betekenis op deze manier herhaalbaar is,neemt het gedicht de waarde van een filoseem aan. Het kan en moet zich lenen tot bewerking door een hermeneutiek die voor haar zogenaamd ‘interne’ lezing geen toegang hoeft te hebben tot het…

verder met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. DEEL ZES ‘Gaan we nu verder dan de conventionele ficties van kalender of klok waardoor in de taal de markeringen van de datering worden geclassificeerd. Radicaliseren of generaliseren we zonder in kunstmatigheid te vervallen,dan kunnen we zeggen dat het dichterlijke schrijven zich geheel en al voor datering leent….

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Het spreekt het ritme,het rijm,de ademtocht uit (mit/geatmeten Steppen-/halmen geschrieben ins Herz/der Stundenzäsur),(met/geademde steppen-/halmen geschreven in het hart/van de urencesuur), maar ook de taal,het ritme van de taal,de ‘spraakwaag,woordwaag,thuis-/waag exil'(‘Sprachwaage,Wortwaage,Heimat-/waage Exil’). Aan deze vraag naar de betekenis van de taal,de zin en plaats die zij voor een balling innam(het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Vandaar het voorrecht van wat we de code noemen: de institutie van de kalender die ons in staat stelt jaren,maanden en dagen te benoemen,te klasseren(calare);of van de klok die de omwenteling der uren slaat en afmeet. Net als de kalender benoemt de klok de terugkeer van het andere,het gans…

verder met Derrida na deze hapering. Uit ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Het gedicht kan ze vermelden door ze in zijn zinsverloop op te nemen: dan is het zelf een scheurkalender. De aldus gemarkeerde datum komt niet noodzakelijkerwijze overeen met die van het schrijven,het gebeuren van het gedicht. Hij representeert eerder het thema dan de signatuur…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’ tenminste als het lukt om het te plaatsen. Gisteren een bladzijde overgeschreven maar hij staat er niet. Nog een keer proberen. ‘A LA TRUELLE DES CENTRES,PUISE/hors du baquet de l’ etre,/savonneux[…]// MET DE ASLEPEL GESCHEPT/uit de zijnskuip/zepig[…](49)// Alle ringen,alle as – er is zoveel van,steeds weer uniek – verlopen…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’ Gisteren is er een stuk weggevallen;schrijf ik vandaag over. ‘A LA TRUELLE DES CENTRES

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De restantie van de rest – as,bijna niets – is niet het resterend-zijn,als we daaronder tenminste subsistent-zijn verstaan. Wat met de pollepel(Kelle;de bron of wel,Quelle,is niet ver),met de pollepel van as,met de aslepel(mit der Aschenkelle)wordt geput,opgezogen,gedronken(geschöpft),komt uit de kuip van het zijn(aus dem Seinstrog). Het komt er wellicht uit…