Willem Broens

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Het lichaam is voor de ziel de ruimte waarin ze wordt geboren en de schoot van alle andere bestaande ruimte. Op die manier wordt het zien verdubbeld:er is het zien waarover ik reflecteer,dat ik niet anders kan denken dan als gedachte,onderzoek van de Geest,oordeel,het lezen van tekens. En er…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Wanneer men bijvoorbeeld wil begrijpen hoe wij de plaatsing van de objecten zien,is er geen andere toevlucht dan aan te nemen dat de ziel,wetend waar de delen van haar lichaam zich bevinden,in staat is ‘haar aandacht van daaruit te verleggen’ naar alle punten van de ruimte die in het…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘De taal van de schilderkunst wordt niet ‘door de Natuur ingesteld’:ze moet steeds worden geschapen en herschapen. Het perspectief van de renaissance is geen onfeilbare ’truc’:het is slechts een bijzonder geval,een datum,een moment in een poëtische kennisgeving van de wereld die zich ook erna nog voortzet. Descartes zou echter…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘De schilders echter wisten uit ervaring dat geen van de technieken van het perspectief een exacte oplossing biedt,dat er geen projectie van de bestaande wereld is die haar in alle opzichten recht doet en die het verdient de fundamentele wet van de schilderkunst te worden,en dat het lineaire perspectief…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Hij had ongelijk toen hij haar tot een geheel positief zijn wilde verheffen,voorbij ieder gezichtspunt,alle verborgen aanwezigheid en alle diepte,zonder enige echte dichtheid. Hij had ook gelijk zich te laten inspireren door de perspectieftechnieken van de renaissance:deze hebben de schilderkunst gestimuleerd om op vrije wijze diepte-ervaringen en in het…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Het is deze ruimte zonder schuilplaats die op elk van haar punten is wat ze is,niets meer en niets minder,en het is deze gelijkheid van het Zijn die ten grondslag ligt aan de analyse van de kopergravures. De ruimte is ‘op zich’,of beter nog,ze is het ‘op zich’ zijn…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Men bevindt zich altijd vóór de diepte,of er voorbij. Nooit zijn de dingen achter elkaar. De onderlinge grensoverschrijding en de verborgen aanwezigheid van de dingen maken geen deel uit van hun definitie,ze brengen slechts mijn onbegrijpelijke saamhorigheid met een ervan,mijn lichaam,tot uitdrukking,en in alles wat ze aan positiefs hebben…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘De schilderkunst is dan slechts een kunstgreep die onze ogen een projectie toont die vergelijkbaar is met de projectie die de dingen op onze ogen zouden inschrijven en die ze erop inschrijven in de gewone waarneming. Zij laat ons bij afwezigheid van het ware object zien hoe men het…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Als hij die andere en diepere openheid voor de dingen had onderzocht,die de secundaire kwaliteiten ons schenken,met name de kleur,aangezien er geen geordende of projectieve betrekking tussen deze en de ware eigenschappen van de dingen bestaat en hun boodschap toch door ons wordt begrepen,dan zou hij voor het probleem…

met ‘Oog en geest’ van Merleau-Ponty. ‘Wat ons interesseert in deze beroemde analyses is dat ze duidelijk maken dat iedere theorie van de schilderkunst een metafysica is. Descartes heeft niet veel over de schilderkunst gezegd,en men zou het overdreven kunnen vinden om veel acht te slaan op wat hij in twee pagina’s over kopergravures zegt….