Willem Broens

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Een zegening aan gene zijde van ons besef,een herdenking door de vergetelheid of het niet-gedeelde geheim heen – het delen,bovendien,van wat ondeelbaar is. Die ‘veertiende juli’s’ vormen de insnijding van een niet herhaalbare enkelvoudigheid (unwiederholbar). Maar wel herhalen zij het unieke binnen de ring. Zo laat een tropica de…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In La Contrescarpe staat tussen haakjes:”(Quatorze juillets..)”. Net als de titel van het gedicht is de datum in de oorspronkelijke tekst in het Frans geschreven:dus onvertaalbaar. Onvertaalbaar,allereerst en vooral in het Frans. Het volstaat niet die woorden cursief af te drukken. En verder is de datum,ingelijfd in het gedicht,op…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Als er van een deur al sprake is – we komen er nog over te spreken – ,dan vertoont deze zich in ieder geval niet op deze manier. Dat de crypte symbolisch is,vloeit uiteindelijk niet voort uit een tropica of retorica. Natuurlijk verdwijnt de symbolische dimensie nooit;soms krijgt zij…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Aan een dergelijke conjunctie valt geen grens te stellen. Zij wordt bepaald vanuit de toekomst waaraan zij door een breuk is toegezegd. Per definitie kan geen enkel getuigenis,geen enkele kennis,zelfs niet die van Celan,daarvan een uitputtende ontcijfering bieden. Allereerst al omdat er voor een externe ontcijfering geen absolute getuige…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Een moeilijk vertaalbaar verschil:in Schibboleth is het Februar,maar In Eins is het Feber(Dreizehnter Feber). Wat ons,in een spel met archaismen en het Oostenrijks (37),als een sjibbolet in februari,zou kunnen brengen tot etymologie die het woord,ongetwijfeld ten onrechte,herleidt tot februarius,het moment van koorts,van toeval,van crisis,ontvlamming of ontsteking. Beide gedichten wenken…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Deel vier. Ingevoegd als het is in de tweede versregel van In Eins,vormt het woord sjibbolet ook de titel van een langer en ouder gedicht,dat in 1955 werd gepubliceerd in de bundel Vom Schwelle zu Schwelle. Sjibbolet zou ook metonymisch als titel van deze bundel kunnen gelden. Het spreekt…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Daarvoor bestaat geen enkele remedie,geen enkele vertaaltoevlucht,althans niet binnen het corpus van het gedicht. Niemand kan met de beschuldigende vinger worden nagewezen,en bovendien valt er helemaal niets te vertalen. Dat het sjibbolet zich tegen vertaling verzet,is ook hier niet te wijten aan een of ander semantisch geheim,aan het feit…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Maar tegelijkertijd ook de betekenisloosheid van de taal,van het linguïstische corpus in eigenlijke zin,dat slechts vanuit een bepaalde plaats betekenis krijgen. En onder plaats versta ik net zo goed de verhouding tot een grens,het land,het huis,de drempel,als in het algemeen iedere plek,iedere situatie,waarin praktisch en pragmatisch verbonden worden gesloten;iedere…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ,[…]// -was abriss,wächst wieder zusammen -/da hast du sie,nimm sie dir,da hast du alle beide,/den Namen,den Namen,die Hand,die Hand,/da nimm sie dir zum Unterpfand,/er nimmt auch das,und du hast/wieder,was dein ist,was sein war,///Windmühlen//stossen dir Luft in die Lunge[…]///[…]-Ce qui s’est arraché,à nouveau se rejoint-/là tu les as,prends-les,tu les as…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘En wanneer een chiffre zich manifesteert als datgene wat het is,dus cryptisch en zichzelf tot crypte makend,dan betekent dat niet dat het ons wil zeggen:ik ben een chiffre. Want ook dan kan het ons,zonder de minste verborgen intentie,nog altijd een geheim verhelen dat het in zijn leesbaarheid herbergt. Het…