Willem Broens

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. Nog vier dagen. ‘Daarmee moet de besnijdenis van een woord begrepen worden als een gebeurtenis van het lichaam. Er bestaat een wezenlijke analogie tussen dit gebeuren enerzijds en het diacritische verschil tussen sjibbolet en sibbolet anderzijds. Juist aan hun lichaam ervoeren de Efraïmieten – vanuit een onmacht die hun…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De circumcisie duidt het besneden- of omschreven- zijn aan: être-circonscrit. In Blake’s ‘Jeruzsalem’, dat grote besnijdenis-gedicht,komen deze drie wendingen of wentelingen,deze drie omwentelingen voortdurend samen:de besnijdenis(circumcision),de omschrijving(circumscription) en de omtrek(circumference) – bijvoorbeeld de omtrek van de vier zintuigen,die als vier gezichten naar de kardinale punten gekeerd zijn,van het westen(’the…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘EINEM,DER VOR DER TÜR STAND,eines/Abends:/ihm/tat ich mein Wort auf-:[…]/// A UN QUI SE TENAIT DEVANT LA PORTE,un/soir:/à lui/j’ouvre ma parole-:[…]/// EEN DIE VOOR DE DEUR STOND,op een/avond:/hem/deed ik mijn woord open-:[…]/// Laten we dat – allegorisch – een allegorie noemen,de portée van het ene woord voor het andere,tot het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In het gedicht is dat verhaal onderworpen aan een metamorfose,een transmuterende vertaling,minutieus in letter en detail – nog een steen op het Praagse kerkhof -,maar wel volledig daarvan ontheven. De vertaling is aan het verhaal verplicht, maar daarvan geabsolveerd;het verband met de letterlijkheid is geslaakt. Een woord dat ook…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Maar de grammatica van het werkwoord,de modaliteit van de imperatief,wijst niet per se op een gebiedende orde. Ook het beroep,het verzoek,het verlangen,de smeking,de bede kunnen via dezelfde grammatica verlopen. En hier heeft dit woord,dit woord van orde en order – beroep of verzoek,verlangen,smeking of bede – betrekking op het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Welnu,temidden van al die betekenissen kan een zekere tropica een verschuiving teweeg brengen in de letterlijke zin van toebehoren tot het jodendom – als we nog mogen spreken van toebehoren tot een gemeenschap;het ‘Gespräch im Gebirg’ heeft er immers aan herinnerd dat aan die gemeenschap niets eigens toebehoort. Joden…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Komt het woord besnijdenis,anders dan als besnijdenis van het woord,zelden letterlijk voor,de tropica van de besnijdenis brengt daarentegen in heel de tekst haar insnijdingen,cesuren,vercijferde verbonden en wonde ringen teweeg. De wond,de ervaring van het lezen zelf,is universeel. Zij hangt tezelfder kere met de differentiële markeringen van de taal én…

verder met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. Nog veertien dagen. ‘DEEL ZEVEN Er is een gebeurtenis die het moment lijkt te markeren waarop een Jood wettelijk begint toe te behoren tot zijn gemeenschap,het moment van het toetredingsrecht of de rite de passage. En deze heeft,zo zeiden we in het begin,slechts één keer plaats,op een volstrekt…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Verloren het woord ‘zuster’ dat me resteerde,verloren het woord ‘kaddisj’ dat me zocht om met het verlies te kunnen leven,verloren ook ‘mijn Jodenvlek'(‘…wo/mein Judenfleck…?’)(60). Wanneer een rouwherdenking zover gaat dat ze zich uitstrekt tot de dood van de naam,tot de uitroeiing van de eigennaam die nog altijd een datum…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘(Tweede opmerking tussen haakjes:ik heb me er al meermalen van weerhouden Heidegger te interpelleren of te laten interpelleren. De onontkoombaarheid daarvan kan niemand ontgaan. Om dezelfde reden zal ik hier niets zeggen over wat er te zeggen zou zijn van andere denkers:van Buber,van Levinas,van Blanchot en anderen). Het ‘jij’,het…