Willem Broens

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Komt het woord besnijdenis,anders dan als besnijdenis van het woord,zelden letterlijk voor,de tropica van de besnijdenis brengt daarentegen in heel de tekst haar insnijdingen,cesuren,vercijferde verbonden en wonde ringen teweeg. De wond,de ervaring van het lezen zelf,is universeel. Zij hangt tezelfder kere met de differentiële markeringen van de taal én…

verder met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. Nog veertien dagen. ‘DEEL ZEVEN Er is een gebeurtenis die het moment lijkt te markeren waarop een Jood wettelijk begint toe te behoren tot zijn gemeenschap,het moment van het toetredingsrecht of de rite de passage. En deze heeft,zo zeiden we in het begin,slechts één keer plaats,op een volstrekt…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Verloren het woord ‘zuster’ dat me resteerde,verloren het woord ‘kaddisj’ dat me zocht om met het verlies te kunnen leven,verloren ook ‘mijn Jodenvlek'(‘…wo/mein Judenfleck…?’)(60). Wanneer een rouwherdenking zover gaat dat ze zich uitstrekt tot de dood van de naam,tot de uitroeiing van de eigennaam die nog altijd een datum…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘(Tweede opmerking tussen haakjes:ik heb me er al meermalen van weerhouden Heidegger te interpelleren of te laten interpelleren. De onontkoombaarheid daarvan kan niemand ontgaan. Om dezelfde reden zal ik hier niets zeggen over wat er te zeggen zou zijn van andere denkers:van Buber,van Levinas,van Blanchot en anderen). Het ‘jij’,het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Getuige van het universele op titel van de absolute singulariteit,op titel en in naam van de ander,van de vreemdeling,van jou tot wie ik een stap moet doen – een stap die,zonder dat ik tot jou nader kom,zonder dat ik met jou wissel,zonder van een doorgang verzekerd te zijn,doorgang geeft…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De ‘naam’, ‘de onuitsprekelijke’,van de jood,zijn eigennaam,is dat wel een naam? Hij zegt zoveel,zoveel: -hij spreekt het sjibbolet uit,een onuitsprekelijk woord,in de zin dat het niet kan worden uitgesproken door wie niet tot het verbond behoort. De Ephraïmiet weet hoe het uitgesproken zou moeten worden,maar mag dat niet. Het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In zoverre het zendwoord, de datum in zijn herhaling annuleert,veronderstelt én ontkent het deze datum – anders gezegd het sjibbolet. We zouden ook een onderscheid moeten maken tussen sjibbolet en het of een sjibbolet. Maar hoe? Hoe zouden we de frase of aanduiding ‘dit = sjibbolet’ moeten interpreteren? Het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In de mate van deze algemeenheid of universaliteit, en voor zover betekenis op deze manier herhaalbaar is,neemt het gedicht de waarde van een filoseem aan. Het kan en moet zich lenen tot bewerking door een hermeneutiek die voor haar zogenaamd ‘interne’ lezing geen toegang hoeft te hebben tot het…

verder met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. DEEL ZES ‘Gaan we nu verder dan de conventionele ficties van kalender of klok waardoor in de taal de markeringen van de datering worden geclassificeerd. Radicaliseren of generaliseren we zonder in kunstmatigheid te vervallen,dan kunnen we zeggen dat het dichterlijke schrijven zich geheel en al voor datering leent….

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Het spreekt het ritme,het rijm,de ademtocht uit (mit/geatmeten Steppen-/halmen geschrieben ins Herz/der Stundenzäsur),(met/geademde steppen-/halmen geschreven in het hart/van de urencesuur), maar ook de taal,het ritme van de taal,de ‘spraakwaag,woordwaag,thuis-/waag exil'(‘Sprachwaage,Wortwaage,Heimat-/waage Exil’). Aan deze vraag naar de betekenis van de taal,de zin en plaats die zij voor een balling innam(het…