Willem Broens

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. De laatste bladzijde. ‘Hoe zich te hoeden voor dit dubbele snijvlak? Met welk middel? Met niets. Misschien met niets, met de annulering van elke letterlijke besnijdenis,de uitwissing van dit bepaalde merkteken,misschien met de inscriptie als besnijdenis van het niets of niets van de besnijdenis. Misschien heeft Rabbi Löw begrepen…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Het besneden woord is allereerst geschreven,tezelfder kere in het lichaam ingesneden én uitgesneden – in het lichaam van een taal wellicht,dat hoe dan ook het lichaam met de taal verbindt:een ingekorven woord,aangesneden,gewond om te kunnen zijn wat het is:een uitgesneden woord,geschreven want uitgesneden,doorsneden van begin af aan,van gedicht af…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De voorspreker lijkt alle macht en alle recht in handen te houden,of we nu denken aan de voorspraak van het gedicht,aan mijn voorspraak of aan die van de Rabbijn. Deze – een sjibbolet – houdt voorspraak. Maar hier annuleren het kennen en kunnen elkaar vanzelf. Het weten en kunnen…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘[…]/ihm/tat ich mein Wort auf/[…]/Diesem/beschneide das Wort,/diesem/schreib das lebendige/Nichts ins Gemüt,/diesem/spreize die zwei/Krüppelfinger zum heil-/bringenden Spruch./Diesem./// […]/à lui/j’ouvre ma parole/[…]/A celui-ci,/circoncis le mot,/à celui-ci,/inscris le rien/vivant au coeur,/à celui-ci,/écarte les deux/doigts difformes pour une/parole de salut./A celui-ci./// […]/hem/deed ik mijn woord open/[…]/Deze/besnijde hem het woord,/deze/schrijf hem het levende/Niets in…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. Nog vier dagen. ‘Daarmee moet de besnijdenis van een woord begrepen worden als een gebeurtenis van het lichaam. Er bestaat een wezenlijke analogie tussen dit gebeuren enerzijds en het diacritische verschil tussen sjibbolet en sibbolet anderzijds. Juist aan hun lichaam ervoeren de Efraïmieten – vanuit een onmacht die hun…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De circumcisie duidt het besneden- of omschreven- zijn aan: être-circonscrit. In Blake’s ‘Jeruzsalem’, dat grote besnijdenis-gedicht,komen deze drie wendingen of wentelingen,deze drie omwentelingen voortdurend samen:de besnijdenis(circumcision),de omschrijving(circumscription) en de omtrek(circumference) – bijvoorbeeld de omtrek van de vier zintuigen,die als vier gezichten naar de kardinale punten gekeerd zijn,van het westen(’the…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘EINEM,DER VOR DER TÜR STAND,eines/Abends:/ihm/tat ich mein Wort auf-:[…]/// A UN QUI SE TENAIT DEVANT LA PORTE,un/soir:/à lui/j’ouvre ma parole-:[…]/// EEN DIE VOOR DE DEUR STOND,op een/avond:/hem/deed ik mijn woord open-:[…]/// Laten we dat – allegorisch – een allegorie noemen,de portée van het ene woord voor het andere,tot het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In het gedicht is dat verhaal onderworpen aan een metamorfose,een transmuterende vertaling,minutieus in letter en detail – nog een steen op het Praagse kerkhof -,maar wel volledig daarvan ontheven. De vertaling is aan het verhaal verplicht, maar daarvan geabsolveerd;het verband met de letterlijkheid is geslaakt. Een woord dat ook…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Maar de grammatica van het werkwoord,de modaliteit van de imperatief,wijst niet per se op een gebiedende orde. Ook het beroep,het verzoek,het verlangen,de smeking,de bede kunnen via dezelfde grammatica verlopen. En hier heeft dit woord,dit woord van orde en order – beroep of verzoek,verlangen,smeking of bede – betrekking op het…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Welnu,temidden van al die betekenissen kan een zekere tropica een verschuiving teweeg brengen in de letterlijke zin van toebehoren tot het jodendom – als we nog mogen spreken van toebehoren tot een gemeenschap;het ‘Gespräch im Gebirg’ heeft er immers aan herinnerd dat aan die gemeenschap niets eigens toebehoort. Joden…