Willem Broens

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Een andere wending,een andere troop:rondom iets draaien en een wending maken is voor deze sikkel,die wellicht letters schrijft wanneer zij rondom snijdt,wanneer het vertoog zwijgt (lautlos)om plaats te maken voor gezang:singbare Rest?Pas later zal klinken:beschneide das Wort,besnijd het woord. Singbare Rest of CELLO-EINSATZ/von hinter dem Schmertz… het andere gedicht…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘De toekomst is aan de datum, aan de maanden in meervoud,de ronde van de toekomstige septembers. We wachten niet zozeer op de terugkeer der bloemen,op hun toekomstige ontluiking,als wel op de her-opbloei der wederkomsten. We leggen geen bloemen op de grafsteen van een datum,we wachten niet op een seizoen,lente…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Niemands datum:de genitief strekt zich uit naar twee tegenstrijdige betekenissen,die niettemin in dezelfde tragedie een onderling verbond aangaan. Ofwel…ofwel. Ofwel de datum blijft cryptisch,zoals wanneer Celan in Huhediblu na zijn toespeling op september (‘untern/Datum des Nimmermenschtags im September’),naast een aantal identificeerbare zaken of personen een gebeurtenis noemt en in…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Ook de maanden keren terug,vooral maart, en vooral september. Onder andere in Huhediblu. De weerkeer van de maanden staat erin te lezen zonder vermelding van het jaar;een weerkeer die ook de demarcatie van de datum,zijn deling en deportatie ondertekent. Daarin ligt de kans,de mogelijkheid,van de ring en het lot…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Een zegening aan gene zijde van ons besef,een herdenking door de vergetelheid of het niet-gedeelde geheim heen – het delen,bovendien,van wat ondeelbaar is. Die ‘veertiende juli’s’ vormen de insnijding van een niet herhaalbare enkelvoudigheid (unwiederholbar). Maar wel herhalen zij het unieke binnen de ring. Zo laat een tropica de…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘In La Contrescarpe staat tussen haakjes:”(Quatorze juillets..)”. Net als de titel van het gedicht is de datum in de oorspronkelijke tekst in het Frans geschreven:dus onvertaalbaar. Onvertaalbaar,allereerst en vooral in het Frans. Het volstaat niet die woorden cursief af te drukken. En verder is de datum,ingelijfd in het gedicht,op…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Als er van een deur al sprake is – we komen er nog over te spreken – ,dan vertoont deze zich in ieder geval niet op deze manier. Dat de crypte symbolisch is,vloeit uiteindelijk niet voort uit een tropica of retorica. Natuurlijk verdwijnt de symbolische dimensie nooit;soms krijgt zij…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Aan een dergelijke conjunctie valt geen grens te stellen. Zij wordt bepaald vanuit de toekomst waaraan zij door een breuk is toegezegd. Per definitie kan geen enkel getuigenis,geen enkele kennis,zelfs niet die van Celan,daarvan een uitputtende ontcijfering bieden. Allereerst al omdat er voor een externe ontcijfering geen absolute getuige…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Een moeilijk vertaalbaar verschil:in Schibboleth is het Februar,maar In Eins is het Feber(Dreizehnter Feber). Wat ons,in een spel met archaismen en het Oostenrijks (37),als een sjibbolet in februari,zou kunnen brengen tot etymologie die het woord,ongetwijfeld ten onrechte,herleidt tot februarius,het moment van koorts,van toeval,van crisis,ontvlamming of ontsteking. Beide gedichten wenken…

met Derrida ‘Sjibbolet voor Paul Celan’. ‘Deel vier. Ingevoegd als het is in de tweede versregel van In Eins,vormt het woord sjibbolet ook de titel van een langer en ouder gedicht,dat in 1955 werd gepubliceerd in de bundel Vom Schwelle zu Schwelle. Sjibbolet zou ook metonymisch als titel van deze bundel kunnen gelden. Het spreekt…